Acetone: Dung môi phổ biến với nhiều ứng dụng
Acetone, còn được gọi là axeton hoặc dimethyl ketone, là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học CH3COCH3. Đây là một chất lỏng không màu, bay hơi nhanh, có mùi đặc trưng và dễ cháy. Acetone tan trong nước và được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp và đời sống.
Tính chất hóa học:
- Công thức hóa học: (CH3)2CO
- Tên gọi khác: Acetone, dimethyl ketone, 2-propanone, beta-ketopropane
- Trạng thái: Chất lỏng không màu
- Mùi: Nồng nàn, đặc trưng
- Điểm nóng chảy: -95°C
- Điểm sôi: 56°C
- Mật độ: 784 kg/m³
- Khối lượng phân tử: 58,08 g/mol
- Độ tan: Tan hoàn toàn trong nước, các dung môi hydrocacbon mạch thẳng, mạch vòng và hầu hết các dung môi hữu cơ
Ứng dụng:
Acetone được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:
- Làm dung môi: Acetone là dung môi phổ biến nhất trong phòng thí nghiệm, được sử dụng để hòa tan các chất hữu cơ, tẩy rửa dụng cụ thí nghiệm và làm khô dung dịch.
- Tẩy rửa: Acetone là thành phần chính trong các chất tẩy rửa sơn móng tay, chất tẩy keo siêu dính và chất tẩy cho đồ gốm sứ, thủy tinh. Nghệ sĩ trang điểm dùng chất này để tẩy keo dán tóc giả và ria mép bằng cách ngâm vào aceton lỏng, sau đó dùng chải đi phần keo còn dư. Acetone còn được sử dụng trong việc in ấn nghệ thuật.
- Sản xuất hóa chất: Acetone là nguyên liệu quan trọng để sản xuất nhiều hóa chất khác như nhựa, cao su, thuốc nổ và một số dược phẩm.
- Y tế: Acetone được sử dụng trong y tế như một dung môi để sát trùng da, khử mùi hôi và làm tan sỏi mật.
- Công nghiệp:
- Dung môi: Pha loãng sơn, nhựa, cao su, dầu mỡ
- Tẩy rửa: Vệ sinh dụng cụ, thiết bị, bề mặt
- Tổng hợp hóa chất: Sản xuất dược phẩm, nhựa, chất dẻo
- Khử axit: Loại bỏ axit khỏi dung dịch
- Đời sống:
- Tẩy sơn móng tay
- Tẩy rửa keo dán
- Dung môi pha loãng sơn
- Khử trùng dụng cụ y tế
- Thành phần trong một số sản phẩm mỹ phẩm
Lưu ý khi sử dụng acetone:
- Acetone là chất dễ cháy, do đó cần lưu ý khi sử dụng và bảo quản.
- Tránh hít thở trực tiếp hơi acetone vì có thể gây kích ứng đường hô hấp.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp acetone với da và mắt vì có thể gây kích ứng và tổn thương.
- Nên sử dụng acetone trong khu vực thông thoáng và đeo khẩu trang, găng tay bảo hộ khi thao tác.
- Bảo quản acetone ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và xa nguồn nhiệt.
Kết luận:
Acetone là một dung môi đa năng với nhiều ứng dụng trong đời sống. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng acetone một cách an toàn và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa để tránh nguy cơ tai nạn, bảo vệ sức khỏe và môi trường.